Wat betekent “in transitie”?

Hoewel het proces van “in transitie” niet specifiek tot een BDSM beleving hoort, wil ik er op deze site toch aandacht aan besteden omdat het hoe dan ook binnen deze scene voorkomt. En aangezien BDSM draait om “gezien willen worden als volledig”, vind ik het belangrijk om aandacht aan dit onderwerp te schenken. Ook de mensen die in dit proces zitten, willen graag gezien worden, zoals zij zich voelen.

Hoe groot is deze groep?

Volgens een schatting van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) identificeert tussen de 0,6% en 0,7% van de Nederlandse bevolking zich als transgender, wat neerkomt op ongeveer 102.000 personen. Daarnaast blijkt uit onderzoek van Rutgers dat 1,8% van de Nederlanders van 16 jaar en ouder zich niet uitsluitend identificeert als man of vrouw, oftewel non-binair. ​ In België hebben in 2018 727 personen hun juridische geslachtsregistratie aangepast. In Nederland is er een toename in het aantal mensen dat stappen onderneemt in hun transitieproces, wat mogelijk te maken heeft met een groeiende maatschappelijke acceptatie en zichtbaarheid van transgender personen.​

Wijziging geslachtsregistratie

Sinds de wetswijziging op 1 juli 2014, waarbij de procedure voor het wijzigen van de geslachtsregistratie werd vereenvoudigd, is er een aanzienlijke stijging in het aantal mensen dat deze stap heeft gezet. Tussen 1995 en 2018 hebben 3.750 personen hun geslachtsregistratie laten aanpassen. Na de wetswijziging steeg dit aantal van gemiddeld 80 per jaar naar 640 in 2018. In 2023 waren er 1.457 mensen die hun geslachtsregistratie hebben gewijzigd, waarvan 87 personen hun registratie naar ‘onbekend’ hebben aangepast. Tot juli 2024 hebben in totaal 9.669 mensen hun geslachtsregistratie aangepast.

Aanmeldingen voor transgenderzorg

Het aantal aanmeldingen voor transgenderzorg is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Tussen oktober 2019 en juli 2022 steeg het aantal aanmeldingen van 2.820 naar 8.630. Deze stijging heeft geleid tot langere wachtlijsten en benadrukt de groeiende vraag naar transgenderzorg.

Wat betekent “in transitie”?

De term in transitie gaan verwijst naar het proces waarbij een persoon stappen onderneemt om zijn of haar genderidentiteit meer in overeenstemming te brengen met hoe hij of zij zich van binnen voelt. Dit is een diep persoonlijk traject dat voor iedereen anders verloopt. Sommigen kiezen voor enkel sociale veranderingen, terwijl anderen ook medische en juridische stappen zetten. Transitie is geen vastomlijnd pad; het is een reis die op maat wordt gemaakt voor de persoon die deze onderneemt.

Over het algemeen kunnen we transitie opdelen in drie categorieën: sociale, medische en juridische transitie.

Sociale transitie

Een sociale transitie betekent dat iemand in het dagelijks leven veranderingen doorvoert om zijn of haar genderidentiteit te weerspiegelen. Dit kan onder andere inhouden:

• Het aannemen van een andere naam en andere voornaamwoorden.
• Het aanpassen van kledingstijl, kapsel en manier van presenteren.
• Het vertellen aan familie, vrienden, collega’s en andere sociale kringen over de genderidentiteit.

Voor veel mensen is de sociale transitie de eerste en misschien wel de meest ingrijpende stap. Het is de overgang die direct zichtbaar is voor de buitenwereld en waar men zowel positieve als negatieve reacties op kan krijgen. Sociale acceptatie speelt hierbij een grote rol en kan variëren afhankelijk van de omgeving waarin iemand zich begeeft.

Medische transitie

De medische transitie omvat behandelingen die fysieke veranderingen teweegbrengen en bestaat uit verschillende opties, afhankelijk van de persoonlijke behoeften en wensen. Dit kan bijvoorbeeld inhouden:

Hormoontherapie

Testosteron voor trans mannen en oestrogeen voor trans vrouwen, vaak in combinatie met puberteitsremmers of andere medicatie. Hormoontherapie zorgt voor veranderingen in lichaamshaar, vetverdeling, stem en andere fysieke kenmerken.

Chirurgische ingrepen

Dit kan borstverwijdering (mastectomie), borstvergroting, geslachtsbevestigende chirurgie (zoals vaginoplastiek of falloplastiek) en andere aanpassingen omvatten.

Logopedie en stemtraining

Voor trans vrouwen en non-binaire personen kan stemtraining helpen om een stem te ontwikkelen die meer aansluit bij de genderidentiteit.

Niet iedereen kiest ervoor om medische stappen te zetten. De beslissing hangt af van persoonlijke voorkeuren, gezondheid, financiële middelen en toegang tot zorg. In Nederland en België zijn de wachttijden voor genderzorg vaak lang, wat een extra uitdaging vormt.

Juridische transitie

Bij een juridische transitie worden officiële documenten aangepast om iemands nieuwe naam en geslachtsregistratie correct weer te geven. Dit kan gaan om:

• Het aanpassen van de geslachtsaanduiding in een paspoort of identiteitskaart.
• Een naamsverandering in officiële registers, zoals bij de gemeente.
• Het wijzigen van geslacht en naam in administratieve systemen van werkgevers, onderwijsinstellingen en zorginstellingen.

Sinds 2014 hoeven trans personen in Nederland geen verplichte operaties of sterilisatie meer te ondergaan om hun geslachtsregistratie te wijzigen. In België is de wet sinds 2018 versoepeld, waardoor medische ingrepen niet meer verplicht zijn voor juridische erkenning. Toch lopen er nog discussies over verdere aanpassingen aan de wetgeving, vooral voor non-binaire personen.

Een juridische transitie kan bevrijdend zijn, omdat het ervoor zorgt dat officiële documenten eindelijk in lijn zijn met de ervaren identiteit. Tegelijkertijd kan het een bureaucratisch proces zijn, waarbij men afhankelijk is van regelgeving en administratieve procedures.

Wanneer ben je “in transitie”?

Een persoon wordt als “in transitie” beschouwd zodra hij, zij of die begint met een of meerdere stappen om de genderidentiteit meer in overeenstemming te brengen met de persoonlijke beleving. Dit proces is diepgaand, individueel en kent geen vaste route of tijdlijn. Transitie is geen eenduidig traject dat van punt A naar punt B leidt; het is een reis die door iedere persoon op een unieke manier wordt afgelegd. Sommigen kiezen ervoor om alleen bepaalde aspecten van hun leven aan te passen, terwijl anderen een completer traject doorlopen dat zowel sociale, medische als juridische componenten omvat.

Een persoonlijk proces

Het begin van een transitie is niet altijd duidelijk omlijnd. Voor sommigen start het proces al op jonge leeftijd, bijvoorbeeld door een gevoel van ongemak met het geboortegeslacht of het experimenteren met genderexpressie. Anderen zetten pas later in hun leven concrete stappen, soms pas na jaren van zelfreflectie of vanwege veranderende maatschappelijke omstandigheden. Een persoon kan zich bijvoorbeeld eerst veilig willen voelen in een bepaalde sociale omgeving voordat hij of zij ervoor kiest om openbaar in transitie te gaan.

Voor veel mensen begint een transitie met de sociale aspecten, zoals het kiezen van een nieuwe naam, het gebruiken van andere voornaamwoorden en het aanpassen van kledingstijl en uiterlijk. Dit is vaak een grote stap, omdat het direct invloed heeft op hoe de buitenwereld iemand waarneemt en behandelt. Sommigen blijven bij deze sociale aanpassing en voelen zich hier comfortabel bij, terwijl anderen de wens hebben om hun lichaam fysiek aan te passen via medische interventies, zoals hormoontherapie of chirurgische ingrepen.

Keuzes binnen de transitie

Niet iedereen die in transitie is, kiest voor medische behandelingen. Sommigen voelen zich voldoende op hun plek met enkel sociale veranderingen, terwijl anderen de noodzaak voelen om ook fysieke aanpassingen te ondergaan om genderdysforie te verminderen. Medische transitie kan bestaan uit hormoontherapie en/of operatieve ingrepen, afhankelijk van de persoonlijke behoefte en gezondheidsfactoren.

Ook de juridische transitie is een keuze die per persoon verschillend wordt gemaakt. Sommige mensen willen hun geslachtsregistratie en naam officieel laten aanpassen, terwijl anderen dit minder belangrijk vinden of zich niet binnen de bestaande wettelijke categorieën herkennen, zoals non-binaire personen.

Risico’s en onomkeerbaarheid van een transitie

Het proces van in transitie gaan is ingrijpend en kan zowel fysieke als mentale uitdagingen met zich meebrengen. Hoewel een transitie voor veel transgender personen een essentieel en positief proces is, zijn er risico’s en moeilijkheden waar rekening mee gehouden moet worden. Deze kunnen variëren van medische complicaties tot maatschappelijke obstakels en psychische belasting.

Medische risico’s

De medische kant van een transitie omvat vaak hormoontherapie en/of chirurgische ingrepen. Hormoontherapie – bijvoorbeeld testosteron voor trans mannen en oestrogeen voor trans vrouwen – brengt veranderingen met zich mee die meestal gewenst zijn, maar kan ook bijwerkingen hebben zoals stemmingswisselingen, verhoogd risico op bloedproppen, hart- en vaatziekten en verminderde vruchtbaarheid. De langetermijneffecten verschillen per persoon en moeten zorgvuldig worden gemonitord door een arts.

Chirurgische ingrepen, zoals borstverwijdering, geslachtsbevestigende operaties of gezichtsoperaties, zijn medische procedures die risico’s met zich meebrengen zoals infecties, littekenvorming of complicaties tijdens het herstelproces. Daarnaast zijn sommige operaties niet altijd volledig succesvol en kunnen er aanvullende correcties nodig zijn.

Psychosociale risico’s

Naast de medische kant brengt een transitie ook psychosociale uitdagingen met zich mee. Transgender personen ervaren nog steeds regelmatig discriminatie, onbegrip en sociale uitsluiting, wat kan leiden tot stress, depressie of angststoornissen. Familie en vrienden kunnen moeite hebben met de transitie, en op het werk of in de samenleving kunnen er barrières zijn, zoals problemen bij het aanpassen van officiële documenten of het vinden van een inclusieve werkgever.

Onomkeerbaarheid en het belang van begeleiding

Bepaalde aspecten van een medische transitie, zoals chirurgische ingrepen en langdurige hormoontherapie, zijn onomkeerbaar. Dit benadrukt het belang van goede begeleiding door gespecialiseerde artsen en psychologen. In Nederland en België wordt vaak een uitgebreide diagnostische fase doorlopen voordat er medische ingrepen plaatsvinden, zodat mensen zeker weten dat dit de juiste keuze voor hen is.

Transitie is geen lichte beslissing en moet met de juiste informatie en ondersteuning worden genomen, zodat het proces zo veilig en bevredigend mogelijk verloopt.

Wat is in Nederland de procedure om in transitie te kunnen?

1. Eerste stap: Huisartsbezoek

Het proces begint doorgaans met een bezoek aan de huisarts. De huisarts fungeert als eerste aanspreekpunt en kan een verwijzing geven naar gespecialiseerde transgenderzorg. Het is aan te raden om je bij meerdere zorgaanbieders in te schrijven, gezien de variërende wachttijden.

2. Diagnostiek en indicatiestelling

Na verwijzing volgt een diagnostische fase bij een genderteam of gespecialiseerde psycholoog. Tijdens deze fase wordt onderzocht of er sprake is van genderdysforie en welke behandelingen passend zijn. Deze fase is essentieel om een zorgplan op maat te ontwikkelen. ​

3. Sociale transitie

Veel transgender personen starten met een sociale transitie, waarbij ze hun naam, voornaamwoorden en uiterlijk aanpassen aan hun genderidentiteit. Deze stap is persoonlijk en kan variëren per individu. ​

4. Hormoonbehandeling

Na de diagnostische fase kan, indien gewenst, een hormonale behandeling worden gestart. Deze behandeling wordt begeleid door een endocrinoloog en heeft als doel het lichaam meer in lijn te brengen met de genderidentiteit. ​

5. Chirurgische ingrepen

Voor sommige transgender personen zijn chirurgische ingrepen een onderdeel van de transitie. Deze ingrepen worden uitgevoerd na een zorgvuldige afweging en voorbereiding, waarbij de persoon minimaal een jaar in de gewenste genderrol heeft geleefd. ​

6. Juridische aanpassingen

Naast medische stappen kunnen juridische wijzigingen, zoals naams- en geslachtswijziging in officiële documenten, deel uitmaken van het transitieproces. Deze stappen vereisen specifieke procedures en zijn afhankelijk van individuele wensen. ​

Het is belangrijk te benadrukken dat het transitieproces voor iedereen uniek is en dat niet alle stappen voor iedereen noodzakelijk of wenselijk zijn. Een goede begeleiding en persoonlijke afstemming zijn cruciaal om het proces succesvol en passend te laten verlopen.

Klein steuntje in de rug nodig?

Heb jij een verlangen naar een BDSM-beleving en wil je hier op een normale (en vrijblijvende) manier over praten? Wellicht kan een live date met mij, je hierin tegemoet komen. Of boek een informatieve, inspirerende, op maat samengestelde privé workshop voor de beginnende meesteres/meester, single sub of voor koppels.

Meer informatie

Serieuze sissytraining op La Belle Sissyacademie
Je kunt nu starten met de online (theoretische) Sissytraining
NIEUW: E-book Sissytraining
De Sissytraining gaat beginnen!
Langdurige verlangens, vaak blijft het daarbij

Bronvermelding

Tekst: Meesteres Moriah
Fotografie: BDSMforyou